Angela Maas (58) is hoogleraar Vrouwencardiologie en oprichter van onderzoeksfonds Hart voor Vrouwen. Dit jaar ontving ze de onderscheiding ‘Verschilmaker 2015’ van Vrouwen van Nu.

Verschilmaker 2015. In de vensterbank van Angela’s kamer in het Radboud UMC prijkt de titel die zij afgelopen maart ontving van Vrouwen van Nu. Toen Angela in de jaren ’80 cardiologische patiënten behandelde waren dit vooral mannen, vertelt ze. ‘Er waren wel vrouwelijke cardiologiepatiënten, maar die werden als raar en vreemd bestempeld, hun klachten waren atypisch en er was weinig over bekend.’

Verschil

Inmiddels richt Angela zich specifiek op vrouwencardiologie. ‘We moeten verschil maken tussen mannen en vrouwen omdat er verschil is. Vrouwen ontwikkelen hart- en vaatziekten op een totaal andere wijze dan mannen.’ Dit is lange tijd een grijs gebied geweest waar weinig onderzoek naar gedaan werd. Angela maakt zich sterk om de aandacht op dit grijze gebied te richten. Begin 2014 richtte zij het multidisciplinaire onderzoeksfonds Hart voor Vrouwen op. Angela: ‘Dit is een grensoverschrijdend fonds. Mijn focus ligt op het vroegtijdig onderscheiden van vrouwen met een hoog risico op hart- en vaatziekten en hartklachten op middelbare leeftijd. Er zijn veel gebeurtenissen in de levensloop van een vrouw die op een verhoogd risico kunnen wijzen, bijvoorbeeld migraine in de jeugd, problemen rondom de zwangerschap en een hoge bloeddruk. Hart- en vaatziekten bij vrouwen manifesteren zich vaak rond de menopauze.’

Perfectionisme

‘De menopauze zelf is geen ziekte. Het is een levensfase die meer of minder ongemakken met zich meebrengt.’ Angela benadrukt dat iedere vrouw andere problematiek ervaart in de overgang. Zo kunnen concentratieproblemen verschillende oorzaken hebben: een hoge bloeddruk, situaties thuis of op het werk, slaapproblemen, fysieke klachten en ga zo maar door. ‘Ondanks deze klachten verwachten vrouwen enorm veel van zichzelf. En dan krijg je al snel het verhaal van een burn-out.’ Angela vertelt dat onderzoeken aantonen dat meisjes tijdens de opvoeding complimenten krijgen als ze netjes zijn en jongens worden geprezen als ze stoer zijn. ‘Het zit zo in ons systeem, we leren van jongs af aan dat we netjes moeten zijn, dat we alles perfect moeten doen. Maar laat dat perfectionisme nou eens waaien, je zit alleen jezelf ermee in de weg. Je hoeft niet alles perfect te doen!’

Parelkettinkje

Deze inspirerende vrouw studeerde in de seventies tijdens de tweede feministische golf. ‘Ik zie er nu wel netjes uit met een parelkettinkje, maar toen had ik een tuinbroek aan en zat ik schreeuwend in het Vrouwenhuis. Ik vond het belangrijk dat vrouwen zelfstandig en economisch onafhankelijk werden.’ Inmiddels heeft Angela haar seventiesspirit volledig geïntegreerd in het opkomen voor de vrouwelijke patiënt. ‘Vrouwen worden nog vaak weggezet als zeurkousen en lastpakken, maar dit is volledig onterecht. Objectief gezien zijn er veel studies die laten zien dat vrouwen andere klachten ervaren dan mannen. Zo ervaren vrouwen meer bijwerkingen van bepaalde cholesterol-medicatie omdat het metabolisme van geneesmiddelen verschillen laat zien. Angela: ‘En nog steeds schrijft de overheid als eerste simvastatine voor dat bij vrouwen zoveel bijwerkingen veroorzaakt dat het medicijn steevast in de prullenbak belandt. Alternatieven worden niet vergoed omdat het probleem niet onderkend wordt. Zo blijven veel vrouwen met hun klachten rondlopen. Daar kan ik me erg boos over maken. Binnenkort mag ik een rapport aanbieden aan de minister van Volksgezondheid en dan ga ik haar daar zeker over aan de tand voelen!’

Rolmodel

Angela is een rolmodel voor veel vrouwen en geneeskundestudenten. ‘Rolmodellen zijn erg belangrijk, ik heb zelf ook inspiratie opgedaan bij andere vrouwen.’ De promotie van een vrouwelijke cardioloog was zo’n geweldig event dat ze besloot om zelf te promoveren. De toespraak van een hartpatiënt die was gaan joggen, zorgde ervaar dat Angela ging hardlopen. En tijdens een toespraak van een collega-cardiologe in China raakte Angela geïnspireerd om het Handboek Gynaecardiologie te schrijven. ‘Maar mijn grootste bron van inspiratie zijn de vrouwen zelf. Zij motiveren mij om door te gaan. Ik denk dat vrouwen elkaar niet moeten kopiëren, maar je kunt wel in beweging komen door een verhaal dat je raakt. En zo wil ik mijn verhaal ook delen met anderen. Ik wil zichtbaar zijn en anderen inspireren.’

Hart voor Vrouwen organiseert verschillende evenementen.

Tekst: José Verwaal